Helderheid krijgen over GIS-data – wat, waarom en hoe voor warmtebedrijven

Door Mads Zederkof, Strategisch Product Manager bij Kamstrup & Rasmus Bundegaard Eriksen, GIS Specialist bij Thvilum A/S

Nu de stadsverwarmingssector de transitie maakt naar groenere energiebronnen, speelt het verbeteren van de energie-efficiëntie door middel van digitalisering een centrale rol. Daarbij kunnen GIS-data (Geographic Information System) de toegang vormen tot op data gebaseerde analyse waarmee warmteleveranciers uniek inzicht kunnen krijgen in hun netwerk.

Stadsverwarmingsbedrijven hebben tegenwoordig hun handen vol. Ze moeten niet alleen koolstofarm worden, hernieuwbare energie integreren en zorgen voor de productie; de geopolitieke situatie zorgt bovendien voor extra druk vanwege de onzekere gasleveringen waardoor het noodzakelijk is flink te investeren in het distributienet om nieuwe afnemers te kunnen aansluiten.

Het is een race tegen de klok. En om te slagen moeten warmteleveranciers weten waar ze kunnen optimaliseren en weloverwogen beslissingen nemen. Hier gaan we dieper in op de belangrijke rol die GIS-data spelen om precies dat te kunnen leveren.

GIS staat voor Geographic Information System en is een dataset met geografisch specifieke data. Met GIS-data worden activa nauwkeurig in kaart gebracht op een GIS-kaart met coördinaten op zowel het X-, Y- als Z-vlak. Zo vormen ze een digitale afspiegeling van de fysieke wereld met gedetailleerde informatie over de leidingen van een bedrijf, inclusief locatie, afmetingen, isolatie en leeftijd.

Er worden ook ruimtelijke coördinaten opgenomen met details van de topografie, vegetatie en bebouwing. Zo krijgen warmteleveranciers een uitgebreide geospatiale datakaart van hun leidingen en de omliggende fysieke omstandigheden in hun leveringsgebied.

Met GIS-data kunt u nauwkeurig inzicht krijgen in ondergrondse activa die moeilijk bereikbaar zijn. Dit biedt niet alleen een holistisch overzicht, maar helpt ook bij het identificeren van de locatie en specifieke informatie van ondergrondse leidingen voordat bedrijven beginnen met graven.

Het verzamelen en organiseren van GIS-data kan tijd en moeite kosten; de opbrengsten op de lange termijn zijn echter significant. Dit is waarom.

Met GIS-data van hoge kwaliteit krijgen warmteleveranciers een overzicht van hun netwerk. En in combinatie met de juiste op data gebaseerde analytische tools kan de technologie voor GIS-mapping warmteleveranciers helpen hun efficiëntie te vergroten en hun leveringszekerheid te handhaven.

Dit omvat het identificeren van knelpunten in het stadsverwarmingsnet, indicatie van lekkages in leidingen of indicatie van leidingen die overgedimensioneerd zijn voor de feitelijke warmtebehoefte. Daarnaast kunnen digitale tools fouten in het net aanwijzen met GIS-data voor informatie over de locatie en essentiële details over de leiding om vervolgens te kunnen bepalen hoe het probleem het beste kan worden opgelost.

Analyse op basis van GIS-data biedt warmteleveranciers tevens transparantie van het net voor activabeheer, planning en verbeterde besluitvorming op basis van feiten. Zo maakt kennis van de leeftijd en de toestand van bestaande leidingen het mogelijk om op data gebaseerde beslissingen te nemen over investeringen in en uitbreiding van leidingen – waardoor het gebruik van middelen wordt geoptimaliseerd, zowel qua tijd als geld.

Met gebruik van GIS-data en meterdata kunnen analytische tools nauwkeurige berekeningen maken van bijvoorbeeld doorstroming en temperatuur tot op intervallen van een uur of zelfs van vijf minuten. Daar zijn echter wel data van hoge kwaliteit voor nodig. Dat benadrukt het belang van exacte informatie over bijvoorbeeld afmetingen, het installatiejaar en de precieze quotaverdeling om nauwkeurige en betrouwbare resultaten te realiseren.

Zodoende is het voor bedrijven die aan de slag gaan met de GIS-technologie de eerste stap om hun data voor spatiale analyse te documenteren. Hierbij is grondigheid van het grootste belang om zo het juiste fundament te leggen. Gezien het feit dat de meeste activa onder de grond liggen en niet gemakkelijk toegankelijk zijn, moeten uw gegevens een afspiegeling zijn van uw fysieke realiteit met GIS-data die, tot op de centimeter nauwkeurig, de exacte locatie aangeven van ondergrondse leidingen. Daarnaast is het essentieel om alle onderdelen te documenteren die bijdragen aan simulatie van het leidingnet, inclusief afsluiters, leidingen, productie-units en drukverhogingsinstallaties.

De volgende kritieke stap is het nauwkeurig modelleren van uw data. Mapping van de kabelroute speelt een cruciale rol aangezien hiaten in het model ervoor kunnen zorgen dat de tool geen nauwkeurige resultaten levert. Uiteindelijk zijn ieder model en iedere tool zo goed als de data die je invoert.

Ten slotte is het essentieel dat de GIS-data nauwkeurig blijven en dat uw dataset bijgewerkt wordt voor lopende operaties, geïnformeerde besluitvorming en analytische precisie.

Het kan een veeleisende taak zijn om uw bedrijf in kaart te brengen en uw GIS-datacollectie op te zetten. Sommige leveranciers doen dit zelf, maar we adviseren om samen te werken met een expert op dit gebied om verzekerd te zijn van degelijk databeheer. Zo kunt u niet alleen hulp krijgen bij het verzamelen en valideren van uw data, maar ook een systeem krijgen dat is aangepast aan uw vereiste registraties en zorgen dat eventuele omzettingen, van bijvoorbeeld oude tekeningen, correct worden gedaan.

GIS-data vormen het fundament om de “zwarte doos” van het net te ontsluiten – maar om data om te zetten in waardevolle inzichten zijn de juiste tools nodig.

Een daarvan is Kamstrups Heat Intelligence – een web-based analyseplatform dat is ontworpen om bruikbare inzichten te geven in uw distributienet. Heat Intelligence combineert GIS-data zoals de lengte, diameter en isolatie van een leiding met meterdata om te berekenen hoe warmte zich door het distributienet verplaatst en wat dat betekent voor de warmtevoorziening – waardoor het model de ideale temperaturen en druk kan bepalen.

Op basis van deze inzichten kunnen warmteleveranciers identificeren waar het net door wordt belast, warmteverlies verminderen en kostbare tijd besparen. Bovendien krijgt u door te werken met data in plaats van schattingen een betrouwbare basis voor het prioriteren van leidingsecties voor het beste rendement van uw investering door leidingsecties te repareren, te optimaliseren of te vervangen door nieuwe.

Daarom is Heat Intelligence een perfect voorbeeld van hoe de juiste analytische tool u kan helpen gebruik te maken van GIS-data om vervolgens uw distributienet te optimaliseren en u voor te bereiden op een toekomst met meer energie-efficiëntie.

Wilt u weten of uw GIS-data klaar zijn voor digitale tools? Ontdek meer over onze GIS-studie, die u helpt de status van uw datafundament te beoordelen.