Warmte
Stadsverwarming
Verouderende infrastructuur
Druksensor

Van aannames naar feiten

Warmtebedrijf Ry, Denemarken

Door de snelle ontwikkeling van de stad, met verschillende nieuwe wijken, had het warmtebedrijf van Ry behoefte aan gedetailleerde kennis over de druk in haar distributienet. Met Kamstrups druksensoren krijgt het bedrijf nu precieze data, bruikbaar voor het dimensioneren en renoveren van leidingen.

Warmtebedrijf Ry levert al sinds 1962 stadsverwarming aan de woningen, winkels en industrie in de stad. Momenteel bestaat het distributienet uit meer dan 80 kilometer leidingwerk. 

Door de groei die Ry de afgelopen jaren heeft doorgemaakt, is het aantal woningen dat verwarmd moet worden aanzienlijk toegenomen. Omdat dit effect heeft op de verschildruk in het net, had Operational Manager Flemming Skjødt precieze data nodig over met welke druk het bedrijf feitelijk levert aan haar afnemers.

Daarnaast is er in het verzorgingsgebied sprake van variaties in topografie, de ouderdom van leidingen, energieprofielen van woningen en verschil in gedrag van afnemers. Allemaal factoren die voor de Operational Manager moeilijk te voorspellen zijn, maar van groot belang zijn bij het berekenen van het net en hoe het optimaal te gebruiken.


Door, om te beginnen, gebruik te maken van twee druksensoren van Kamstrup, brengt hij daarom zone voor zone het leveringsgebied in kaart.

“We weten niet zeker of de leveringsdruk die we garanderen ook de minimale druk is die de consument heeft als we die zouden meten en controleren,” zegt de Operationeel Manager. Met de nieuwe druksensoren gaat het bedrijf van aannames naar feiten: “Met de druksensoren kunnen we vaststellen welke druk we werkelijk leveren.” 

Een operationele tool

Warmtebedrijf Ry heeft altijd al verschildrukmetingen toegepast, maar tot nu toe heeft het hiervoor dure permanent opgestelde druktransmitters gebruikt die zijn verbonden met het SCADA-systeem. Ze werden geplaatst, daar van waar werd aangenomen dat de verschildruk representatief zou zijn. Controles op andere locaties in het net werden gedaan met een handmanometer en dat maakt de meting lastig te interpreteren.

“De meting is zo betrouwbaar als het moment dat u kiest en zo nauwkeurig als de manometer toestaat. Je krijgt geen historie; alleen een zeer korte meting die een nauwkeurige momentopname is”, legt Flemming Skjødt uit.


Door regelmatig drukmetingen uit te voeren kan de Operational Manager zijn distributienet effectiever dimensioneren:
”Ik plaats Kamstrups druksensoren op de servicekranen in de kraanputten en na een bepaalde tijd lees ik zowel de aanvoerdruk als de retourdruk af met behulp van READy. Ik ken dan de werkelijke verschildruk die we hebben en daarmee kan ik mijn leidingen veel nauwkeuriger berekenen.” 

Dimensioneren op basis van data

Omdat een aantal zones van het leveringsgebied niet significant zijn gewijzigd, dateren sommige leidingen uit de late jaren 60 en ze zijn ontworpen op basis van heel andere criteria. “We hebben een aantal leidingen in het centrum van de stad waar enkele betonnen goten moeten worden vervangen, maar deze stammen uit een tijd waarin we hogere temperaturen toepasten, dus ze moeten opnieuw worden gekalibreerd. Ik zal daarvoor de druksensoren gebruiken”, zegt Flemming Skjødt.

In andere delen van het net weet hij niet zeker welke leidingen er onder de grond liggen omdat ze erg oud zijn en doordat dit niet goed is gedocumenteerd.

“Als ik leidingrenovaties uitvoer, is het cruciaal dat ik de juiste diameter voor de nieuwe leiding bepaal. Als de leidingdiameter te groot is, is het te duur voor wat betreft de aanschafprijs en qua warmteverlies, maar als deze te klein is kan ik niet de vereiste druk leveren aan de afnemer. Hier werken de druksensoren als snelle nauwkeurige hulpjes. We komen dichter bij real-time data”, legt hij uit.

De hogere nauwkeurigheid kan de veilige overmarge die vaak wordt gebuikt bij het dimensioneren van leidingen verkleinen. “De overmaat kan het verschil betekenen tussen een maat groter of misschien zelfs naar een maat kleiner, dus dit zijn potentiële besparingen.”

Fouten maken bij het dimensioneren van leidingen is kostbaar

De benodigde werkzaamheden voor het afsluiten van stadsdelen, opgraven van oude leidingen en leggen van nieuwe is zowel tijdrovend als kostbaar – en hoe groter de leiding, hoe duurder het is. Als de nieuwe leidingen de verkeerde afmetingen hebben, loopt het bedrijf daarnaast het risico dat ze opnieuw moeten worden opgegraven. 

Vervangen van een aansluitleiding is zowel kostbaar als lastig omdat er moet worden gegraven in de oprit of voortuin van de klant. Als de leidingen zich echter in de straat bevinden, moet het asfalt opengebroken worden, waardoor de kosten vertienvoudigd kunnen worden, tot enkele honderden Euro's per meter. 

”Als ik mijn distributienet dimensioneer op basis van foutieve data of een verkeerde theorie, riskeer ik dat er 100 meter leiding met een verkeerde afmeting in de grond komt te liggen. In de technische wereld waarin wij ons bevinden, is geloven niet genoeg: je moet het zeker weten”, aldus Flemming Skjødt.

Optimaliseren van levering

Volgens Flemming Skjødt zal het ultieme doel van het verwarmingsbedrijf altijd zijn het leveren van het juiste product tegen de juiste prijs op het juiste tijdstip, zodat consumenten een positieve ervaring hebben. Dit geldt voor alles vanaf de feitelijke levering van warmte tot klantenservice en begeleiding, evenals het minimaliseren van kosten om de prijs van warmte te verlagen. ”Om ons doel te bereiken, moeten we weten wat er zich afspeelt in ons net. We krijgen die kennis via de druksensoren.”


In de toekomst zal de Operational Manager meer druksensoren plaatsen in het net, maar hij weet nog niet hoeveel voordat het bedrijf zich door alle zones in het leveringsgebied heeft geworsteld. De eerste stap is het vervangen van de laatste helft van het meterpark en het uitbreiden van het nieuwe draadloze netwerk van het bedrijf, wat zal bepalen op welke plaatsen de nieuwe sensoren het meest zullen opleveren.
Van handheld terminal naar netwerkuitlezing

Tot nu toe heeft warmtebedrijf Ry haar warmtemeters twee keer per jaar uitgelezen met behulp van een handheld terminal. Maar met uitlezing via een netwerk en meer frequent uitgelezen meterdata krijgt het bedrijf nog meer inzicht in het distributienet. Hierdoor zal het de retourtemperatuur verder kunnen verlagen en de renovatiewerkzaamheden kunnen prioriteren gebaseerd op de werkelijke staat van het net.  


Als alle data van het leveringsgebied automatisch direct worden geleverd aan het bedrijf via het READy-systeem, zal de Operational Manager bovendien meer tijd kunnen besteden aan optimalisaties: “Veldbezoeken behoren echt tot het verleden. Waarom door de hele stad rennen terwijl we meer inzicht kunnen krijgen door te spitten in de data die we ontvangen?”

Projectgegevens:

2.369 meetpunten
MULTICAL® 602 warmtemeters
uitlezing via READy netwerk

Ongeveer 1.200 meters zijn vervangen en worden uitgelezen via READy, het systeem voor uitlezing op afstand. De overige meters worden uitgelezen met een handheld terminal en PcBase

Kamstrup druksensoren